کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی کمیسیونی است که بر اساس تبصره 5 ماده واحده قانون تعیین تکلیف چاه های آب فاقد پروانه بهره برداری مصوب سال 1389، جهت رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای این قانون و قانون توزیع عادلانه آب مصوب سال 1361، در هر استان کمیسیونی تحت عنوان «کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی» تشکیل شده و نسبت به بررسی پرونده های شکایات واصله اشخاص علیه دولت اقدام می نماید. رای لازم توسط قاضی عضو کمیسیون صادر می گردد. طبق قانون یاد شده، کلیه دعاوی علیه دولت مطروحه در محاکم عمومی برای اتخاذ تصمیم به این کمیسیون احاله خواهد شد. دبیرخانه این کمیسیون در شرکت های آب منطقه ای مستقر می باشد. باید توجه داشت که تشکیل کمیسیون از وظایف وزارت نیرو می باشد و در هر استان تشکیل می شود پس حوزه صلاحیت کمیسیون استانی می باشد. کمیسیون ۳ عضو دارد که عبارتند از:
۱-یک نفر متخصص فنی آب با حداقل مدرک کارشناسی با گرایش آبهای زیرزمینی و یا زمین شناسی و حداقل ۱۰ سابقه مفید که عضو کمیسیون نباشد با حکم مدیر عامل شرکت سهامی آب منطقه ای
۲- یک نفر متخصص فنی آب و خاک با حداقل مدرک کارشناسی با گرایش آبیاری و زهکشی و حداقل ۱۰ سال سابقه مفید که عضو کمیسیون نباشد با حکم رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مربوطه
۳- یک نفر قاضی با حکم رئیس قوه قضاییه
لازم به ذکر است هیچ یک از اعضا نمی توانند همزمان در «کمیسیون صدور پروانه ها» عضویت داشته باشند. با عنایت به اینکه دو نفر کارشناس نماینده هستند و همچنین صدور رای توسط قاضی، به نظر می رسد دو نفر مذکور صرفاً مشاور قاضی هستند و در تصمیم گیری نهایی یا رای صادره دخالتی ندارند. بخصوص که در ادامه تبصره آمده است : «رای لازم توسط قاضی عضو کمیسیون صادر می شود.» در مورد کمیسیون مذکور باید توجه داشت که حضور تمام اعضا برای تشکیل کمیسیون لازم است. برخلاف محاکم عمومی تجدیدنظر که با حضور دو عضو هم تشکیل می شود.
صلاحیت کمیسیون
وظایفی که بر عهده کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی نهاده شده، بسیار فراتر از عنوان قانون، عنوان کمیسیون، تبصره های آن و حتی روح و مفاد آن است. زیرا موضوع ماده واحده و فلسفه وضع آن در تعیین تکلیف چاه های غیرمجاز می باشد، ولی در تبثره 5 ماده واحده قانون تعیین تکلیف چاه های آب فاقد پروانه بهره برداری، رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای ماده واحده و نیز قانون توزیع عادلانه به این کمیسیون محول شده است.
صلاحیت کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی به شرح ذیل است:
به استناد تبصره 1 ماده 6 آیین نامه اجرای قانون تعیین تکلیف چاه های آب فاقد پروانه، شرکت آب منطقه ای صمن نظارت به کلیه چاه های آب کشاورزی فعال، در صورت وجود تخلف مراتب را به مالک یا مالکان اعلام می نماید تا حداکثر ظرف 45 روز نسبت به رفع آن اقدام نمایند. در صورت عدم رفع تخلف توسط مالک یا مالکان در زمان مقرر یا تکرار تخلف، شرکت نسبت به ابطال پروانه بهره برداری چاه با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام می نماید. در صورت اعتراض مالک یا مالکان، موضوع به کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی برای رسیدگی و اقدام قانونی ارجاع می شود. نظر به اینکه تصمیم مربوط به ابطال و عدم تمدید پروانه توسط کمیسیون صدور پروانه ها صورت می گیرد، متقاضی می تواند به نظر کمیسیون مزبور اعتراض کند و درخواست اعتراض خود را به کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی تقدیم نماید تا توسط کمیسیون تصمیم گیری شود و حکم مقتضی صادر گردد. در صورت محکومیت شاکی و رد شکوائیه باید انسداد چاه آب توسط متقاضی صورت پذیرد.
به استناد تبصره 2 ماده 12 آیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف چاه های آب فاقد پروانه، رسیدگی به اعتراض مالکین دستگاه های حفاری نیز بر عهده کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی است که البته بیشتر ناظر به تصمیماتی است که مربوط به صدور مجوز فعالیت و کارت تردد برای دستگاه های حفاری و یا احیاناً تخلفات مالکین دستگاه های مزبور در حفاری های غیرمجاز است.
در خصوص صلاحیت های کمیسیون، اشاره به چند نکته مهم و کلیدی ضروری است. اولین نکته ای که باید متذکر شد اینکه کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی یک واحد شبه قضایی است که فقط می تواند ماهیت پرونده را بررسی نموده و رای کمیسیون صدور پروانه ها را تایید با نقض نماید ولیکن نمی تواند حکم کیفری متناسب با جرم فرد خاطی صادر نماید.
همچنین اشخاص ذی نف می توانند نسبت به آرای صادره از کمیسیون رسیدگی به صدور پروانه ها که قبل از قانون تعیین تلیف صادر شده، در میسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی طرح دعوی کنند. ( مسلم میری)
نکته دوم اینکه تا قبل از تشکیل این کمیسیون، افراد معترض به آرای صادره از کمیسیون رسیدگی به صدور پروانه ها می توانستند در دادگاه های صالحه طرح دعوی کنند ولی پس از تشکیل این کمیسیون مکانیسم دادرسی آب در کشور تغییر کرده است .
ترتیب رسیدگی در کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی به چه صورت است؟
رسیدگی در این مرجع شبه قضایی یک مرحله ای است. برای رسیدگی به درخواست متقاضیان برای طرح در کمیسیون، ابتدا لازم است شاکی شکایت کتبی خود را راسا و مستقیم یا از سوی نماینده قانونی با رعایت ترتیبات مقرر تسلیم دبیرخانه کمیسیون کند. دبیرخانه کمیسیون پس از وصول مدارک، گزاراش مربوط را تهیه و برای اعضای کمیسیون ارسال می کند. پس از آن، نمایندگان شرکت آب منطقه ای و جهاد کشاورزی عضو کمیسیون فرصت دارند طی بیست روز نظر کارشناسی خود را به دبیرخانه کمیسیون اعلام کنند.
در مرحله بعد، دبیرخانه ضمن ارسال گزارش و نظرهای یاد شده برای قاضی عضو کمیسیون، پرونده را در نوبت طرح در کمیسیون قرار می دهد. کمیسیون با حضور کلیه اعضا تشکیل می شود و رای لازم با لحاظ نظرهای کارشناسی دو عضو دیگر، از سوی قاضی کمیسیون صادر می شود. دبیرخانه کمیسیون نیز رأی را به شاکی ابلاغ می کند. حال اگر ذینفع نسبت به رای کمیسیون معترض باشد، می تواند در مرجع صالح طرح دعوی کند.
مطالبی که شاید برای شما مفید باشد
کمیسیون رسیدگی به صدور پروانه حفر و بهره برداری چاه های آب
قانون تعیین تکلیف چاه های فاقد پروانه بهره برداری شامل چه چاه هایی است؟
ما گروهی از متخصصان، مشاوران و وکلای صنعت آب بر آن شدیم تا تجربه خود را در زمینه های مرتبط با آب با شما به اشتراک بگذاریم و برای حل مشکلات و اختلافاتی که در این حوزه با آن روبه رو هستید، راهکارهای مناسب پیش روی شما قرار دهیم. سوالات خود را از ما بپرسید و یقین بدانید ما تا حصول نتیجه مطلوب همراه شما خواهیم بود.
تمامی حقوق وب سایت متعلق به مشاور فنی حقوقی آب می باشد. | © EMATIAC