دشت های ممنوعه و آزاد در این مقاله به تعریف و تقسیم بندی ای موضوع میپردازیم

منابع آب‌های زیرزمینی منابع خدادادی هستند که بشر برای زندگی و تامین نیازهای خود از آنها استفاده می کند. متاسفانه در دهه های اخیر و همزمان با توسعه تجهیزات و ادوات برداشت آب این منابع به سهولت در دسترس همگان قرار گرفت. استفاده بیش از حد از ذخایر آب های زیرزمینی، سبب می‌شود از میزان ذخایر آب‌های زیرزمینی کاسته شده و سطح آبهای زیرزمینی به مرور پایین‌تر برود و به اصطلاح افت پیدا کند. تغییرات حجم مخزن سفره های آب‌های زیرزمینی به مقادیر تخلیه و تغذیه وابسته است.

در این راستا  و به منظور حفظ و صیانت از دشت های کشور که در دو دهه اخیر با بحران افت سطح آب زیرزمینی مواجه بوده اند، وزارت نیرو دشت ها را به دو دسته دشت ممنوعه و دشت آزاد دسته بندی نموده است. این دو اصطلاح به شرح زیر تعریف شده است:

دشت های ممنوعه:

دشت های ممنوعه مناطقی هستند که به تشخیص وزارت نیرو مقدار بهره‌برداری از منابع آب‌های زیر زمینی بیش از حد مجاز باشد و یا مناطقی که طرحهای‌دولتی ایجاب می نماید.

در این مناطق وزارت نیرو مجاز است با حدود جغرافیایی مشخص حفر چاه عمیق یا نیمه‌عمیق و یا قنات و یا هر گونه افزایش در بهره‌برداری از‌منابع آب منطقه را برای مدت معین ممنوع سازد. تمدید یا رفع این ممنوعیت با وزارت نیرو است. (ماده 4 قانون توزیع عادلانه آب)

دشت های آزاد:

دشتی که بیلان آبی آن مثبت و بهره برداری از منابع آب زیرزمینی آن کمتر از میزان تغذیه سفره باشد. مطابق با ماده 5 قانون توزیع عادلانه آب  در مناطق غیر ممنوعه حفر چاه و استفاده از آب آن برای مصرف خانگی و شرب و بهداشتی و باغچه تا ظرفیت آبدهی 25 متر مکعب در‌شبانه روز مجاز است و احتیاج به صدور پروانه حفر و بهره‌برداری ندارد ولی مراتب باید به اطلاع وزارت نیرو برسد.

وزارت نیرو در موارد لازم می‌تواند ‌از این نوع چاهها به منظور بررسی آبهای منطقه و جمع‌آوری آمار و مصرف آن بازرسی کند.

دشت های ممنوعه کشور به دو دسته ممنوعه و ممنوعه بحرانی تقسیم شده است. به طور کلی در کشور بیش از 400 دشت  ممنوعه وجود دارد و تعدادی از این  دشت ها با توجه به شرایط آنها هنوز به طور کامل ممنوعه نشده اند.

گزارش دشت های ممنوعه کشور را که توسط شرکت مدیریت منابع آب ایران تهیه شده است از اینجا دانلود کنید.  اگر می خواهید بدانید دشتی که در آن زندگی می کنید دشت ممنوعه، ممنوعه بحرانی و یا آزاد است با کارشناسان ما مشورت کنید.

تهیه شده توسط گروه علمی وبسایت “وکیل آب”